Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks Karny oraz niektórych innych ustaw zostały opracowane w związku z koniecznością transponowania do polskiego porządku prawnego przepisów Unii Europejskiej w zakresie ochrony środowiska poprzez prawo karne w myśl postanowień ogłoszonej w dniu 6 grudnia 2008 r. dyrektywy 2008/99/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne (Dz. Urz. UE L. 328 z 6.12.2008, str.28).

Podstawą podjęcia prac nad przedmiotowym aktem prawa wspólnotowego było przekonanie, iż sankcje karne w większym stopniu przyczynią się do wzrostu skuteczności przepisów w zakresie ochrony środowiska, mają one bowiem dużo większe oddziaływanie niż sankcje administracyjne lub odpowiedzialność cywilna za szkody wyrządzone w środowisku.

Jako uzasadnienie nowo tworzonych przepisów podano, że przestępstwa przeciwko środowisku mają często charakter transgraniczny, przestępcy mogą obrócić na swoją korzyść różnice istniejące w przepisach obowiązujących w poszczególnych państwach członkowskich. Według autorów przywoływanej dyrektywy najczęściej szkodzą środowisku przedsiębiorcy (w tym zarówno osoby fizyczne, jaki prawne), którzy mają siedziby w innych państwach członkowskich, wykorzystując fakt, iż w prawodawstwie danego państwa, w którym prowadzą działalność gospodarczą, nie przewidziano sankcji karnych, czy też przepisy w tym zakresie są korzystniejsze.

Postanowiono więc zharmonizować systemy prawa ochrony środowiska na gruncie prawa karnego, aby usunąć różnice w przepisach prawa ochrony środowiska w poszczególnych państwach członkowskich, w zakresie określenia odpowiedzialności osób fizycznych oraz osób  prawnych za przestępstwa popełniane przeciwko środowisku.

Planowane zmiany zaostrzą również sankcje za niezgodne z prawem postępowanie z odpadami.

Jeden proponowanych nowych zapisów będzie miało następujący kształt (art. 183 § 1 k.k.):

„§ 1. Kto wbrew przepisom składuje, usuwa, przetwarza, dokonuje odzysku, unieszkodliwia albo transportuje odpady lub substancje w takich warunkach lub w taki sposób, że może  to zagrozić życiu lub zdrowiu człowieka lub spowodować istotne obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi lub zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.”.

Zachęcamy do zapoznania się z pełną wersją projektu ustawy, znajdującej się na stronach Ministerstwa Środowiska – Projekt z dnia 6 kwietnia 2010 r.